W związku ze świętem stulecia Uzyskania Niepodległości Suomi100 w Finlandii, postanowiłam co nieco napisać od siebie, tym bardziej, że dzisiaj miałam też okazję uczestniczyć w szkolnym święcie, w szkole u mojej córki.
Nie będę oczywiście rozpisywać się na temat historii Finlandii, bo zupełnie nie czuję się do tego upoważniona, ale słuchając dzisiejszych występów w szkole analizowałam sobie tekst hymnu, po czym miałam okazję usłyszeć różne dialekty języka fińskiego w wykonaniu dzieci. Przyznam, że niewiele z tego rozumiałam, no może oprócz wybranych słówek i oczywiście dialektu Häme, no ale tutaj mieszkam i z tym się już co nieco zapoznałam.
Fiński hymn powstał pierwotnie w języku szwedzkim, napisany przez Johana Ludwiga Runeberga w 1846 roku, następnie został przetłumaczony na język fiński przez Paavo Cajandera. Muzykę skomponował Fredrik Pacius. Po raz pierwszy wyśpiewamy w 1848 roku. (Do tej samej melodii powstał później hymn Estonii)
Maamme (wersja fińska)
Oi maamme, Suomi, synnyinmaa!
Soi sana kultainen!
Ei laaksoa, ei kukkulaa,
ei vettä rantaa rakkaampaa
kuin kotimaa tää pohjoinen.
Maa kallis isien.
Sun kukoistukses kuorestaan
kerrankin puhkeaa;
viel' lempemme saa nousemaan
sun toivos, riemus loistossaan,
ja kerran laulus, synnyinmaa
korkeemman kaiun saa.
|
Nasz kraju (tłum. wersji fińskiej)
O kraju nasz, Finlandio, rodzinna ziemio!
Brzmij, o słowo szczerozłote!
Nie masz ni doliny, ni wzgórza
Ni wody, brzegu bardziej umiłowanego
Niż ojczyzna ta oto północna,
Ojców najdroższy kraj
Twemu kwiatu ze swego pączka
Kiedyś wystrzelić pisane
Wnet miłość nasza wzejść pozwoli
Twej nadziei, radości, w ich blasku
I kiedyś pieśń Twa, rodzinna ziemio
Najwyższym echem zabrzmi.
|
(źródło: wikipedia)
Poniżej "Maamme" w wykonaniu Tarji Turunen
Natomiast jeśli chodzi o dialekty fińskie to jest tego trochę, w większości dla mnie niezrozumiałe, z resztą sami Finowie mówią, że niekoniecznie rozumieją dokładnie słysząc dialekty typu Savo albo dialekt w obrębie Turku. No ale to w sumie nie powinno dziwić, ja też pewnie nie wiedziałabym co mówi do mnie Kaszub albo Dolnoślązak...
Szukałam po YouTube jakichś ciekawych filmików z fińskimi dialektami ale oczywiście nic w języku polskim nie znajdziemy. Natomiast wrzucam całkiem sympatyczny do posłuchania w wykonaniu Jarkko Tamminena na przykładzie fragmentów Aku Ankka czyli Kaczora Donalda.
Dzisiaj w szkole, kiedy przemawiała pani dyrektor, mówiła też o tym, że dla Finów ważne jest także pojęcie SISU. To słowo, które oznacza coś w rodzaju hartu ducha, wewnętrznej siły i uporu. Ładnie je dzieciom przedstawiła, tak aby zapamiętały jako Sinä Itse Saavutat Unelmasi (Ty sam speniasz swoje marzenia).
A tutaj filmik, w którym fiński kierowca rajdowy Mika Hakkinen wyjaśnia Jamesowi Mayowi (Captain Slow) co oznacza Sisu.
W Hämeenlinnie obchody święta Niepodległości odbywać będą się w różnych miejscach, natomiast od 12.00 na rynku będą już rozmaite atrakcje dla całych rodzin, oraz o 15.30 główna impreza, podczas której zobaczyć będzie można różne postaci istotne dla fińskiej kultury.
Dokładny program w języku fińskim pod tym adresem:
No i na koniec słowniczek ode mnie:
Itsenäisyys - niepodległość
vapaa maa - wolny kraj
Hyvää Itsenäisyyspäivää - dosłownie: Dobrego Dnia Niepodległości
kansallislaulu - hymn
kotimaa - ojczyzna
lippu - flaga
murre, murteet, murteita - dialekt, dialekty
vapaapäivä - dzień wolny
juhla - święto
juhlia - świętować
juhlitaan - świętuje się
Rehtori piti puheen - Dyrektor(ka) szkoły wygłosiła przemówienie
Joulukuun 6. päivää on vietetty itsenäisyyspäivänä - 6 grudnia obchodzi się święto niepodległości
Nostamme siniristilipun salkoon - wywieszamy flagi
Sytytämme kaksi sinivalkoista kynttilää ikkunalaudalle - zapalamy dwie białoniebieskie świeczki na parapecie okna
Olemme kiitollisia itsenäisestä - jesteśmy wdzięczni za niepodległość
Eläköön Suomi! - Niech Żyje Finlandia!
