Blog o życiu w Finlandii, o języku fińskim, ciekawostki, spostrzeżenia, miejsca warte zobaczenia, muzyka i wiele innych. Zapraszam !

piątek, 19 kwietnia 2019

Pääsiäinen czyli Wielkanoc w Finlandii



Jakoś tak niezauważalnie złożyło się, że jeszcze o fińskiej Wielkiej Nocy nie pisałam. Nadszedł więc i na ten post czas, tym bardziej dzisiaj, no jeszcze zanim północ nastanie w Finlandii jest pitkäperjantai, czyli Wielki Piątek. Zastanawiałam się dlaczego akurat pitkäperjantai, gdyż pitkä oznacza "długi" a periantai to oczywiście "piątek". Według tego co wyczytałam słowo długi może odnosić się do tego, że długi jest to dzień kiedy opłakuje się śmierć Chrystusa na krzyżu. Nazwa Długi Piątek istniała też kiedyś w języku angielskim, prawdopodobnie z angielskiego przeniosło się na kraje północne gdyż i w szwedzkim Wielki Piątek określany jest jako "långfredag" gdzie lång oznacza długi a fredag to piątek. No dobra, może tyle o etymologii Wielkiego Piątku gwoli wstępu wystarczy 🙂 

Wielki Piątek jest w Finlandii dniem wolnym od pracy i szkoły, Wielka Sobota, Niedziela i Poniedziałek również. 

W Finlandii nie ma zwyczaju święcenia pokarmów w Wielką Sobotę. Oczywiście dotyczy to fińskiego kościoła luterańskiego, natomiast katolicy mogą poświęcić koszyczki w kościołach katolickich. Na przykład w Helsinkach, Tampere, Turku czy Raumie (pewnie jeszcze w innych miejscach ale aż tak się nie orientuję).

Na fińskich stołach jak najbardziej znajdziemy kolorowe jajka, a z potraw pojawia się pieczeń z jagnięciny oraz mämmi  - jest to swego rodzaju deser zrobiony z wody, mąki żytniej, słodu, melasy i ewentualnie skórki pomarańczowej. Mämmi je się na zimno, z cukrem i słodką śmietanką. Szczerze powiedziawszy ja nie miałam do tej pory odwagi spróbować, wyglądem przypomina czarną maź 😅 Może dlatego? 😅




Święta Wielkie Nocy poprzedza Palmusunnuntai czyli Niedziela Palmowa. W domach pojawiają się kolorowo ozdobione gałązki a dzieci wyruszają na obchód po okolicznych domach po zbiory słodyczy. Gdy taka mała grupka przebierańców (zwykle czarownic) zastuka do naszych drzwi usłyszymy krótki wierszyk:

Virvon varvon tuoreeks terveeks tulevaks vuodeks, vitsa sulle, palkka mulle!

Co oznacza mniej więcej wierzbową gałązką macham byś miał zdrowy rok; gałązka dla ciebie, smakołyk dla mnie! 

A tutaj krótki filmik na youtube: KLIK




Zastanawiam się czy jest jeszcze co mogłabym w temacie dodać i w sumie nie przychodzi mi nic do głowy. Tak czy siak Wesołych Świąt, w Finlandii bez baranka ale za to z jajeczkami i w wiosennej atmosferze 🙂😎


[edit] Aaa słowniczek wielkanocny, oto i on:




Palmusunnuntai – Niedziela Palmowa
Pääsiainen - Wielkanoc
Kiirastorstai Wielki Czwartek
Pitkäperiantai Wielki Piątek
Pääsiaislauantai / lankalauantai Wielka Sobota
Pääsiaisunnuntai Wielka Niedziela
Toinen pääsiäispäivä - Drugi dzień świąt
Jeesuksen ristiinnaulitseminen ukrzyżowanie Jezusa pääsiäisvaellus - droga krzyowa
Jeesuksen ylösnousemus Zmartwychwstanie Jezusa
kirkko - kościół
Jeesuksen kuoleman ja ylösnousemuksen muistojuhla święto upamiętniające śmierć i zmartwychwstanie Jezusa
paasto post
lampaanpaisti pieczona jagnięcina
värjättyjä keitettyjä kananmunia kolorowe gotowane jajka
rairuoho życica (ale czy rzeżucha to przyznaję się że nie wiem)
narsissi narcyz
pajunoksa – gałązka wierzby, bazie
kani, puppu zajączek, króliczek
talven loppuminen ja kevään tulo koniec zimy, nadejście wiosny